درباره این مقاله بخوانیم ...

حسابداري يک سيستم است که در آن فرآيند جمع آوري، طبقه بندي، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهيه گزارشهاي مالي و صورتهاي حسابداري در شکل ها و مدلهاي خاص انجام مي گيرد. تا افراد ذي نفع درون سازماني مثل مديران سازمان و يا برون سازماني مثل بانک ها، مجتمع عمومي سازمان مورد نظر و يا مقامات مالياتي بتوانند از اين اطلاعات استفاده کنند. به همين دليل فردي که تحصيلات دانشگاهي ندارد، بيشتر دفتردار است تا حسابدار.

 

چرا که گزارش هاي اين دسته از افراد مطابق استاندارد نيست و پردازش کافي نمي شود و بيشتر تراز حساب ها مي باشد. براي مثال يک حسابدار تجربي نمي تواند بين دارايي کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و يا نمي داند که چگونه بايد معاملات ارزي را در دفاتر ثبت کرد. از سوي ديگر يک حسابدار متخصص، در آينده مي تواند مدير مالي يک سازمان يا شرکت گردد يعني مي تواند به مديريت يک شرکت ايده بدهد که منابع موجودش را در چه راههايي سرمايه گذاري نمايد تا استفاده بهينه کند و يا اگر شرکت به منابع مالي جديد نياز داشت يک مدير مالي بر اساس دانش آکادميک خود مي تواند بگويد که از چه طريقي بايد تامين مالي کرد. و مجموع اين فعاليت ها خارج از توانايي يک حسابدار تجربي است.

توانايي هاي لازم:

رشته حسابداري از جمله رشته هايي است که از داوطلبان سه گروه آزمايشي رياضي و فيزيک، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو مي پذيرد و در آزمون هر سه گروه نيز درس رياضي به عنوان مهمترين درس اين رشته مطرح است. در واقع داشتن شم رياضي در رشته حسابداري از اهميت بسياري برخوردار است. همچنين يک حسابدار بايد بتواند بخوبي گزارش کارهاي خود را ارائه دهد. بنابراين بايد در ادبيات فارسي مسلط بوده و نگارش خوبي داشته باشد. دانشجوي اين رشته بايد تحمل ساعتها کار در پشت يک ميز و صندلي و سروکار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنين بايد دقيق و منظم باشد تا در جمع بندي اعداد و ارقام دچار مشکل نگردد.

 

موقعيت شغلي در ايران:

فرصت هاي شغلي يک حسابدار بسيار گسترده است و از پايين ترين سطح تا بالاترين سطح را در بر مي گيرد. و با وجود اين که در دانشگاهاي مختلف کشور اعم از دولتي، غيرانتفاعي و آزاد، دانشجويان بسياري در رشته حسابداري تدريس مي کنند اما تعداد فارغ التحصيلان بيکار اين رشته از بيشتر رشته ها کمتر است. چون از يک موسسه کوچک گرفته تا بزرگترين کارخانه هاي کشور حداقل براي تهيه اظهارنامه مالياتي به حسابدار نيازمند هستند.

 

v     تعریف حسابداری و حسابرسی

o       حسابداری یک فعالیت خدماتی است که وظیفه­اش فراهم کردن اطلاعات کمی، که اساسا دارای ماهیت مالی هستند، درباره واحد اقتصادی است. اطلاعات فراهم شده توسط حسابداری باید در تصمیم­گیری­های اقتصادی سودمند باشد.

o       حسابرسی فرآیندی منظم و با قاعده (سیستماتیک) جهت جمع­آوری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مدیریت در ارتباط با فعالیت­ها و وقایع اقتصادی، به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتایج به افراد ذینفع است.

v     رابطه بین حسابداری و حسابرسی

خروجی فرآیند حسابداری، موضوع اصلی عملیات حسابرسی است و غالب شواهدی که در فرآیند حسابرسی مورد استفاده قرار می­گیرد توسط سیستم حسابداری تهیه شده است. در بیشتر مواقع حسابرسی و برخی از تکنیک­های آن چنان با فرآیند حسابداری آمیخته که گویی از اجزای لاینفک سیستم حسابداری است. بنابراین از بسیاری جهات حسابداری و حسابرسی تفکیک ناپذیرند و بدین دلیل حسابرس باید متخصص حسابداری نیز باشد، در صورتی که حسابدار نیازی به تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.  

v     پیشینه حسابداری و حسابرسی در ایران

o       پیشینه حسابداری ایران به نخستین تمدن­هایی بر می­گردد که در این سرزمین پا گرفت. مدارک به دست آمده از ایران باستان حکایت از این دارد که در عصر هخامنشی نظام مالی منسجمی برقرار بوده و حساب درآمد و مخارج حکومت به ریز و به دقت ثبت و نگاهداری می­شده است.

o       پیشینه حسابرسی نیز در ایران و اسلام به زمانی باز می­گردد که منبعی ( اعم از مالی یا غیر مالی) در جایی وجود داشته است. هرگاه انتقال ثروت مطرح شده، نوعی نظارت و بازرسی با خود به همراه داشته است. خصوصا نظارت حکومت بر اعضا و کارکنان خود و تفتیش اعمال و رفتار والیان و مامورین دولتی از دیرباز وجود داشته و شاید بتوان گفت سابقه­ی آن نزدیک و همراه سابقه­ی تشکیل جوامع اولیه و حکومت­ها است.

v     پیشینه رشته حسابداری و حسابرسی و ورود آن به دانشگاه­ها

o       رشته حسابداری اولین بار در دهه­ی 1330 با تاسیس اولین آموزشگاه­های عالی و دانشکده­های خصوصی از جمله آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران، دانشکده علوم اداری و موسسه­ی عالی حسابداری مطرح گردید. در حال حاضر این رشته در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و بدون هیچ گرایشی تدریس می­شود.

o       همواره حسابرسی به عنوان یک حرفه مستقل در قالب نهادهای حرفه­ای گوناگون از جمله انجمن­های حرفه­ای، موسسات حسابرسی بخش خصوصی و موسسات حسابرسی بخش عمومی در ایران مورد توجه بوده است اما تا سال 91 به عنوان یک رشته تحصیلی جداگانه محسوب نشده و به عنوان یکی از مواد درسی اصلی در تمامی مقاطع رشته حسابداری محسوب می­شد. لازم به ذکر است از سال 1391 رشته حسابرسی در مقطع کارشناسی ارشد در تعداد محدودی از دانشگاه­ها تدریس می­شود. به منظور قبولی و ادامه تحصیل در این رشته کافی است که دانشجو در آزمون حسابداری شرکت کند و در هنگام انتخاب رشته در صورت علاقه این رشته را انتخاب نماید لذا آزمون جداگانه­ای برای این رشته برگزار نمی­شود.

v      هدف رشته حسابداری و حسابرسی

o       از آنجایی­که محصول نهایی حرفه حسابداری مبنای تصمیمات اقتصادی اشخاص ذی نفع از جمله مدیران، سهامدارن، اعتباردهندگان، دولت و غیره قرار می گیرد بنابراین می­توان گفت که یکی از اهداف رشته حسابداری آموزش نیروی انسانی متخصص در جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهیه گزارشات مالی مطابق معیارهای از پیش تعیین شده از جمله استانداردها و اصول حسابداری می­باشد. از سوی دیگر به روز رسانی استانداردها و اصول حسابداری و تجدید نظر در چارچوب نظری مطابق با عوامل محیطی از جمله موارد با اهمیت و حیاتی در رشته حسابداری محسوب می­شود، بنابراین آموزش نیروی انسانی متخصص در این زمینه از دیگر اهداف این رشته می­باشد.

o       هدف رشته حسابرسی تامین نیروی انسانی متخصص و آگاه نسبت به استانداردهای حسابداری و حسابرسی و آخرین تغییرات آن، قوانین مالیاتی و تجارت، کنترل­های داخلی اثربخش و ارزیابی و مدیریت ریسک می­باشد.

v     آینده شغلی

فارغ التحصیلان رشته حسابداری و حسابرسی از فرصت‌های متنوع شغلی برخوردار می­باشند به طوری که به ندرت دیده می­شود که فارغ التحصیلان این رشته با مشکل بیکاری مواجه باشند. برای مثال فارغ التحصیلان این دو رشته می­توانند در زمینه­های گوناگون از جمله حسابداری مالی، مدیریت، دولتی، مالیاتی، بیمه و غیره و هم چنین زمینه‎ های گوناگون حسابرسی از جمله حسابرسی مستقل و داخلی فعالیت نمایند.

v     توانايي ‌هاي مورد نياز دانشجویان

رشته حسابداری از جمله رشته‌هایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد. اما با توجه به اینکه این رشته یک رشته­ کاملا کاربردی و هسته مرکزی تصمیم­گیری و گزارشگری مالی در یک واحد تجاری می باشد لذا به منظور کسب موفقیت در رشته حسابداری آشنایی با مبانی مدیریت، مبانی اقتصاد خرد و کلان، ریاضی و آمار، مبانی کامپیوتر، قوانین و مقررات مالیاتی و تجارت، اصول بازار سرمایه پیشنهاد می­گردد.

v     واحدهای درسی در دانشگاه در سطح کارشناسی ارشد

• o       رشته حسابداری

 

*        در برخی از دانشگاه­ها دروس اقتصاد مدیریت، بررسی موارد خاص در حسابداری، سیستم­های اطلاعاتی حسابداری و پژوهش عملیاتی پیشرفته جز دروس اختیاری ارائه می­شود که گذراندن 9 واحد از این دروس ضروری می­باشد.  

*        دروس پیش نیاز در معدل تاثیری ندارند.

• o       رشته حسابرسی

 

v     دانشگاههای ارائه دهنده رشته حسابداری مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های سراسری

v     دانشگاههای ارائه دهنده رشته حسابرسی مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های سراسری

• ·         علامه طباطبایی
• ·         فردوسی مشهد
• ·         موسسات و دانشگاه­های غیر انتفاعی

 

v     ظرفیت دانشگاهها در رشته حسابداری در طی چند سال اخیر

v     ظرفیت دانشگاهها در رشته حسابرسی در طی چند سال اخیر

 

v     ضرایب  و تعداد سوالات هر درس رشته حسابداری و حسابرسی در دانشگاه سراسری